สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

พระราชบัญญัติ
แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ
พ.ศ. ๒๕๔๓

ภูมิพลอดุลยเดช ป.ร.
ให/ไว/ ณ วันที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ เป3นป4ที่ ๕๕ ในรัชกาลป5จจุบัน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล/าฯ
ให/ประกาศว9า

โดยที่เป3นการสมควรปรับปรุงกฎหมายว9าด/วยพนักงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล/าฯ ให/ตราพระราชบัญญัติขึ้นไว/โดยคําแนะ นําและยินยอม
ของรัฐสภา ดังต9อไปนี้
มาตรา ๑ พระราชบัญญัตินี้เรียกว9า “พระราชบัญญัติแรงง านรัฐวิสาหกิจสัมพันธ
พ.ศ. ๒๕๔๓”
มาตรา ๒
๑ พระราชบัญญัตินี้ให/ใช/บังคับตั้งแต9วันถัดจากวันประก าศในราชกิจจา
นุเบกษาเป3นต/นไป
มาตรา ๓ ให/ยกเลิกพระราชบัญญัติพนักงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๓๔
มาตรา ๔ พระราชบัญญัตินี้เป3นกฎหมายที่มีบทบัญญัติบางป ระการเกี่ยวกับการ
จํากัดเสรีภาพในเคหสถาน และการจํากัดเสรีภาพในการรวมก ันเป3นสมาคม สหภาพ สหพันธ
สหกรณ กลุ9มเกษตรกร องคการเอกชน หรือหมู9คณะอื่น ซึ่งตร าขึ้นโดยอาศัยอํานาจตามมาตรา ๓๕
และมาตรา ๔๕ ของรัฐธรรมนูญแห9งราชอาณาจักรไทย
มาตรา ๕ พระราชบัญญัตินี้ไม9ใช/บังคับแก9รัฐวิสาหกิจต ามที่กําหนดในพระราช
กฤษฎีกา ให/รัฐวิสาหกิจทั้งหลายอยู9ภายใต/บังคับแห9งพระราชบัญญั ตินี้ไม9ว9ากฎหมายจัดตั้ง
รัฐวิสาหกิจนั้นหรือกฎหมายที่เกี่ยวข/องจะกําหนดไว/เช 9นใดก็ตาม เว/นแต9รัฐวิสาหกิจที่กําหนดใน
พระราชกฤษฎีกาตามวรรคหนึ่ง
๑ ราชกิจจานุเบกษา เล9ม ๑๑๗/ตอนที่ ๓๑ ก/หน/า ๑/๗ เมษายน ๒๕๔ ๓

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๒ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๖ ในพระราชบัญญัตินี้
“รัฐวิสาหกิจ” หมายความว9า
(๑) องคการของรัฐบาลตามกฎหมายว9าด/วยการจัดตั้งองคกา รของรัฐบาลหรือ
กิจการของรัฐตามกฎหมายที่จัดตั้งกิจการนั้น และให/หมายคว ามรวมถึงหน9วยงานธุรกิจที่รัฐเป3น
เจ/าของ
(๒) บริษัทหรือห/างหุ/นส9วนนิติบุคคลที่กระทรวง ทบวง กรม หรือทบวงการเมืองที่มี
ฐานะเทียบเท9า หรือรัฐวิสาหกิจตาม (๑) มีทุนรวมอยู9ด/วยเกินร/อยละห/าสิบ
“ลูกจ/าง” หมายความว9า ผู/ซึ่งตกลงทํางานให/แก9นายจ/างเพื่อรับค9าจ/าง
“นายจ/าง” หมายความว9า รัฐวิสาหกิจซึ่งตกลงรับลูกจ/างเข/าทํ างานโดยจ9ายค9าจ/างให/
และให/หมายความรวมถึงผู/มีอํานาจกระทําการแทนรัฐวิสาหก ิจ หรือผู/ซึ่งได/รับมอบหมายจากผู/ที่มี
อํานาจกระทําการแทนรัฐวิสาหกิจด/วย
“ฝKายบริหาร” หมายความว9า ลูกจ/างระดับผู/บังคับบัญชาที่มีอํา นาจในการจ/าง เลิกจ/าง
ขึ้นค9าจ/าง ตัดค9าจ/าง หรือลดค9าจ/าง “สภาพการจ/าง” หมายความว9า หลักเกณฑและเงื่อนไขการจ/า งหรือการทํางาน
กําหนดวันและเวลาทํางาน ค9าจ/าง สวัสดิการ การเลิกจ/า ง หรือประโยชนอื่นของนายจ/างหรือลูกจ/าง
อันเกี่ยวกับการจ/างหรือการทํางาน “ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/าง” หมายความว9า ข/อตกลงระห ว9างนายจ/างกับ
สหภาพแรงงานตามพระราชบัญญัตินี้ “ข/อพิพาทแรงงาน” หมายความว9า ข/อขัดแย/งระหว9างนายจ/ างกับลูกจ/างเกี่ยวกับ
สภาพการจ/าง
“ปMดงาน” หมายความว9า การที่นายจ/างปฏิเสธไม9ยอมให/ลูก จ/างทํางานชั่วคราว
เนื่องจากข/อพิพาทแรงงาน “นัดหยุดงาน” หมายความว9า การที่ลูกจ/างร9วมกันไม9ทํางาน เฉื่อยงาน หรือถ9วงงาน
เพื่อให/การดําเนินงานบางส9วนหรือทั้งหมดของรัฐวิสาหกิจต/องหยุดชะงักหรือ ช/าลง
“สหภาพแรงงาน” หมายความว9า สหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจที่จ ัดตั้งขึ้นตาม
พระราชบัญญัตินี้
“สหพันธแรงงาน” หมายความว9า สหพันธแรงงานรัฐวิสาหกิ จที่จัดตั้งขึ้นตาม
พระราชบัญญัตินี้ “คณะกรรมการ” หมายความว9า คณะกรรมการแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ
“นายทะเบียน” หมายความว9า อธิบดีกรมสวัสดิการและคุ/มคร องแรงงานหรือผู/ซึ่ง
อธิบดีมอบหมาย “พนักงานประนอมข/อพิพาทแรงงาน” หมายความว9า ผู/ซึ่งรัฐม นตรีแต9งตั้งให/
ปฏิบัติการตามพระราชบัญญัตินี้ “พ นั ก งาน เจ/าห น/ าที่ ” ห ม าย ค วาม ว9า ผู/ซึ่ งรัฐม น ต รีแ ต9 งตั้ งให/ ป ฏิ บั ติ ก ารต าม
พระราชบัญญัตินี้
“รัฐมนตรี” หมายความว9า รัฐมนตรีผู/ซึ่งรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๓ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๗ ให/รัฐมนตรีว9าการกระทรวงแรงงาน* รักษาการตา มพระราชบัญญัตินี้
และให/มีอํานาจแต9งตั้งพนักงานประนอมข/อพิพาทแรงงานและ พนักงานเจ/าหน/าที่เพื่อปฏิบัติการตาม
พระราชบัญญัตินี้ การแต9งตั้งตามวรรคหนึ่งให/ประกาศในราชกิจจานุเบกษา
หมวด ๑
คณะกรรมการแรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ

มาตรา ๘ ให/มีคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว9า “คณะกรรมการแรงงา นรัฐวิสาหกิจ
สัม พั นธ” ประกอบด/วย รัฐม นตรี เป3น ป ระธาน กรรมการ ป ลั ดกระทรวงแรงงาน * เลขาธิการ
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห9งชาติ ผู/อํานวยกา รสํานักงานคณะกรรมการนโยบาย
รัฐวิสาหกิจ* เป3นกรรมการโดยตําแหน9ง และกรรมการอื่นซึ่ งรัฐมนตรีแต9งตั้งจากฝKายนายจ/างห/าคน
และฝKายลูกจ/างห/าคน และให/อธิบดีกรมสวัสดิการและคุ/มครองแรงงาน เป 3นกรรมการและเลขานุการ
ฝKายนายจ/างตามวรรคหนึ่ง หมายความว9า ผู/ว9าการ ผู/อํานวยการ กร รมการผู/จัดการ
หรือบุคคลซึ่งดํารงตําแหน9งที่มีอํานาจหน/าที่คล/ายคลึงกันแต9เรียกชื่ออย9า งอื่นในรัฐวิสาหกิจ
ฝKายลูกจ/างตามวรรคหนึ่ง ให/แต9งตั้งจากผู/ซึ่งได/รับการเ ลือกตั้งในระหว9างประธาน
สหภาพแรงงานด/วยกัน การเลือกตั้งให/เป3นไปตามระเบียบที่รัฐมนต รีกําหนดโดยประกาศในราชกิจจา
นุเบกษา
ม าต รา ๙ ก ร รม ก ารซึ่ งรัฐ ม น ต รีแ ต9 งตั้ งมี วาระอยู9 ใน ตํ าแ ห น 9 งค ราว ล ะส องป4
กรรมการซึ่งพ/นจากตําแหน9ง อาจได/รับแต9งตั้งอีกได/
มาตรา ๑๐ นอกจากการพ/นจากตําแหน9งตามวาระตามมาตรา ๙ กรรมการซึ่ง
รัฐมนตรีแต9งตั้งพ/นจากตําแหน9ง เมื่อ (๑) ตาย
(๒) ลาออก
(๓ ) รั ฐม น ต รีให/ ออ ก เพ ราะมี ก ารก ระทํ าอั น เป3 น ก ารฝK าฝU น ห รือไม9 ป ฏิ บั ติ ต าม
พระราชบัญญัตินี้ หรือมีความผิดตามพระราชบัญญัตินี้
(๔) พ/นจากการเป3นนายจ/างหรือพ/นจากการเป3นประธานสหภาพแรงง าน แล/วแต9กรณี
(๕) เป3นบุคคลล/มละลาย
(๖) เป3นคนไร/ความสามารถหรือเสมือนไร/ความสามารถ หรือ
(๗) ได/รับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงที่สุดให/จําคุก เว/นแต9 เป3นโทษสําหรับความผิด
ที่ได/กระทําโดยประมาท หรือความผิดลหุโทษ ในกรณีที่กรรมการซึ่งรัฐมนตรีแต9งตั้งพ/นจากตําแหน9งก9อน วาระ ให/รัฐมนตรีแต9งตั้ง
กรรมการแทนตําแหน9งที่ว9างและให/ผู/ซึ่งได/รับแต9งตั้งอยู9 ในตําแหน9งเท9ากับวาระที่เหลืออยู9ของ
กรรมการซึ่งตนแทน

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๔ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

การแต9งตั้งกรรมการแทนตําแหน9งที่ว9างก9อนครบวาระของก รรมการฝKายลูกจ/าง
ให/แต9งตั้งจากประธานสหภาพแรงงาน ผู/ที่ได/รับเลือกตั้งที่ อยู9ลําดับถัดไปของการเลือกตั้งคราวที่
กรรมการซึ่งพ/นจากตําแหน9งก9อนครบวาระได/รับเลือกตั้ง
มาตรา ๑๑ ในกรณีที่กรรมการซึ่งรัฐมนตรีแต9งตั้งดํารงตํา แหน9งครบตามวาระแล/ว
แต9ยังมิได/มีการแต9งตั้งกรรมการขึ้นใหม9 ให/กรรมการท ี่พ/นจากตําแหน9งตามวาระปฏิบัติหน/าที่ไป
พลางก9อน จนกว9ากรรมการที่ได/รับแต9งตั้งใหม9จะเข/ารับหน/าที่
มาตรา ๑๒ การประชุมคณะกรรมการต/องมีกรรมการมาประชุมไม 9น/อยกว9ากึ่งหนึ่ง
ของจํานวนกรรมการทั้งหมด และต/องมีกรรมการฝKายนายจ/างและฝ Kายลูกจ/างอย9างน/อยฝKายละหนึ่งคน
จึงเป3นองคประชุม
ในการประชุมคราวใด ถ/าประธานกรรมการไม9อยู9ในที่ประชุม หรือไ ม9สามารถปฏิบัติ
หน/าที่ได/ ให/กรรมการที่มาประชุมเลือกกรรมการคนหนึ่งเป3นประธานในที่ประ ชุม
มติที่ประชุมให/ถือเสียงข/างมาก กรรมการคนหนึ่งมีเสีย งหนึ่งในการลงคะแนน
ถ/าคะแนนเสียงเท9ากัน ให/ประธานในที่ประชุมออกเสียงเพิ่มขึ้นอีกเสีย งหนึ่งเป3นเสียงชี้ขาด
ในการประชุมคราวใด ถ/าไม9ได/องคประชุมตามที่กําหนดไว/ ในวรรคหนึ่ง ให/จัดให/มี
การประชุมอีกครั้งหนึ่งภายในสิบห/าวันนับตั้งแต9วันที่นัด ประชุมครั้งแรก การประชุมครั้งหลังนี้ แม/จะ
ไม9มีกรรมการฝKายนายจ/างหรือฝKายลูกจ/างมาประชุม ถ/าม ีกรรมการมาประชุมไม9น/อยกว9ากึ่งหนึ่งของ
จํานวนกรรมการทั้งหมด ก็ให/ถือเป3นองคประชุม
มาตรา ๑๓ ให/คณะกรรมการมีอํานาจหน/าที่ ดังต9อไปนี้
(๑) กําหนดมาตรฐานขั้นต่ําของสภาพการจ/าง
(๒) เสนอคณะรัฐมนตรีกําหนดขอบเขตสภาพการจ/างที่เกี่ยวกั บการเงินสําหรับ
รัฐวิสาหกิจแต9ละแห9งที่รัฐวิสาหกิจนั้นอาจดําเนินการเองได/ (๓) พิจารณาให/ความเห็นชอบเกี่ยวกับสภาพการจ/างตามวรรคสาม และมาตรา ๒ ๘
(๔) พิจารณาวินิจฉัยชี้ขาดข/อพิพาทแรงงานตามมาตรา ๓๑
(๕) แต9งตั้งบุคคลหรือคณะบุคคลเพื่อดําเนินการไกล9เกล ี่ยข/อพิพาทแรงงานก9อนมี
คําวินิจฉัยชี้ขาดตามมาตรา ๓๑ วรรคห/า (๖) พิจารณาวินิจฉัยชี้ขาดตามมาตรา ๓๘
(๗) พิจารณาวินิจฉัยและออกคําสั่งตามมาตรา ๓๙
(๘) เสนอความเห็นและให/คําแนะนําแก9รัฐวิสาหกิจเกี่ยวกับการปฏิบัติตาม กฎหมาย
(๙) ปฏิบัติหน/าที่อื่นตามพระราชบัญญัตินี้ หรือตามที่รัฐมนตรีมอบหมาย
มาตรฐานขั้นต่ําของสภาพการจ/างตาม (๑) เมื่อได/รับความเห็น ชอบจากคณะรัฐมนตรี
แล/ว ให/ใช/บังคับแก9รัฐวิสาหกิจทุกแห9ง ในกรณีที่รัฐวิสาหกิจใด เห็นสมควรปรับปรุงสภาพการจ/างท ี่เกี่ยวกับการเงินที่อยู9
นอกเหนือจากที่กําหนดไว/ตามมาตรา ๑๓ (๒) จะต/องได/รับค วามเห็นชอบจากคณะกรรมการและ
คณะรัฐมนตรีก9อนจึงจะดําเนินการได/

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๕ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๑๔ คณะกรรมการมีอํานาจแต9งตั้งผู/ทรงคุณวุฒิไม9เ กินห/าคน เป3นที่ปรึกษา
ของคณะกรรมการเพื่อให/คําปรึกษาและเสนอความเห็นในเรื่องที่คณะกรรม การมอบหมาย

มาตรา ๑๕ คณะกรรมการมีอํานาจแต9งตั้งคณะอนุกรรมการเพื่ อพิจารณาหรือ
ปฏิบัติการอย9างใดอย9างหนึ่งตามที่คณะกรรมการมอบหมาย

มาตรา ๑๖ ในการปฏิบัติการตามหน/าที่ให/คณะกรรมการ คณะ อนุกรรมการ หรือ
พนักงานเจ/าหน/าที่ซึ่งคณะกรรมการหรือคณะอนุกรรมการมอบหมายมีอํานาจ ดังต9อไปนี้
(๑) เข/าไปในสถานที่ทํางานของนายจ/าง สถานที่ที่ลูกจ/างท ํางานอยู9หรือสํานักงาน
ของนายจ/าง สหภาพแรงงาน หรือสหพันธแรงงาน ในระหว9างเวลาทําการเ พื่อสอบถามข/อเท็จจริงหรือ
ตรวจสอบเอกสารได/ตามความจําเป3น
(๒) มีหนังสือสอบถามหรือเรียกบุคคล ซึ่งเกี่ยวข/องมาให/ ถ/อยคําหรือให/ส9งสิ่งของ
หรือเอกสารที่เกี่ยวข/องมาเพื่อประกอบการพิจารณาของคณะกร รมการ คณะอนุกรรมการ หรือ
พนักงานเจ/าหน/าที่ที่ได/รับมอบหมาย
ให/ผู/ซึ่งเกี่ยวข/องอํานวยความสะดวก ชี้แจงข/อเท็จจร ิง ตอบหนังสือสอบถาม หรือ
ส9งสิ่งของหรือเอกสารที่เกี่ยวข/องแก9คณะกรรมการ คณะอนุกร รมการ หรือพนักงานเจ/าหน/าที่ที่ได/รับ
มอบหมายในการปฏิบัติหน/าที่ตามวรรคหนึ่ง

มาตรา ๑๗ คณะกรรมการหรือคณะอนุกรรมการจะมีหนังสือเชิ ญผู/เชี่ยวชาญหรือ
ผู/ทรงคุณวุฒิมาแสดงความคิดเห็นในเรื่องที่เกี่ยวข/องก็ได/

มาตรา ๑ ๘ ให/มีสํานั กงาน คณ ะกรรมการแรงงานรัฐวิสาห กิจ สัม พัน ธใน กรม
สวัสดิการและคุ/มครองแรงงานและให/มีอํานาจหน/าที่ ดังต9อไปนี้
(๑) ปฏิบัติงานธุรการของคณะกรรมการและคณะอนุกรรมการตามพระราชบัญญ ัตินี้
(๒) ปฏิบัติหน/าที่ตามที่คณะกรรมการหรือคณะอนุกรรมการมอบหมาย หมวด ๒
คณะกรรมการกิจการสัมพันธ

ม าต รา ๑ ๙ ให/ มี ค ณ ะก รรม ก าร กิ จ ก ารสั ม พั น ธ ขึ้ น ใน รัฐ วิส า ห กิ จ แ ต9 ล ะแ ห9 ง
ประกอบด/วย กรรมการของรัฐวิสาหกิจนั้นคนหนึ่งซึ่งคณะกรรม การรัฐวิสาหกิจแห9งนั้นกําหนด เป3น
ประธานกรรมการ ผู/แทนฝKายนายจ/างซึ่งรัฐวิสาหกิจแห9งนั้น แต9งตั้งจากฝ Kายบริหารของรัฐวิสาหกิจนั้น
ตามจํานวนที่รัฐวิสาหกิจกําหนด ซึ่งต/องไม9น/อยกว9าห/าค นแต9ไม9เกินเก/าคน และผู/แทนฝKายลูกจ/างซึ่ง
แต9งตั้งจากสมาชิกของสหภาพแรงงาน ในรัฐวิสาหกิจนั้นตามที่สห ภาพแรงงานเสนอ มีจํานวนเท9ากับ
จํานวนผู/แทนฝKายนายจ/าง เป3นกรรมการ

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๖ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

ในกรณีที่ไม9มีสหภาพแรงงานในรัฐวิสาหกิจใดหรือในระหว9า งที่สหภาพแรงงานต/อง
เลิกไปตามมาตรา ๖๕ ให/รัฐวิสาหกิจนั้นจัดให/ลูกจ/างที่ม ิใช9ฝKายบริหารเลือกตั้งผู/แทนฝKายลูกจ/าง
จํานวนเท9ากับจํานวนผู/แทนฝKายนายจ/างเข/าร9วมเป3นกรรมการ ให/ลูกจ/างซึ่งได/รับเลือกตั้งตามวรรคสองอยู9ในตําแหน9งก รรมการจนกว9าจะสามารถ
เลือกตั้งผู/แทนของสหภาพแรงงานตามวรรคหนึ่งได/

มาตรา ๒๐ กรรมการกิจการสัมพันธมีวาระอยู9ในตําแหน9งครา วละสองป4 กรรมการ
ซึ่งพ/นจากตําแหน9งอาจได/รับแต9งตั้งอีกได/

มาตรา ๒๑ นอกจากการพ/นจากตําแหน9งตามวาระตามมาตรา ๒๐ กรรมการ
กิจการสัมพันธพ/นจากตําแหน9ง เมื่อ (๑) ตาย
(๒) ลาออก
(๓) เป3นคนไร/ความสามารถหรือเสมือนไร/ความสามารถ
(๔) พ/นจากการเป3นฝKายบริหารหรือเมื่อรัฐวิสาหกิจเห็นค วรให/มีการเปลี่ยนผู/แทนใหม9
สําหรับกรณีของผู/แทนฝKายนายจ/าง (๕) พ/นจากการเป3นสมาชิกของสหภาพแรงงานหรือเมื่อสหภาพแรงงานเห็ นควรให/มี
การเปลี่ยนผู/แทนใหม9หรือพ/นจากการเป3นลูกจ/าง สําหรับกรณีของผู/แทนฝKายล ูกจ/าง
(๖) ได/รับโทษจําคุกโดยคําพิพากษาถึงที่สุดให/จําคุก เว/นแต9เ ป3นโทษสําหรับความผิด
ที่ได/กระทําโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ ใน กรณี ที่ กรรมการกิจการสัมพั น ธพ/ น จากตํ าแห น9 งก9อน วาระ ให/ มีการแต9งตั้ ง
กรรมการกิจการสัมพันธแทนตําแหน9งที่ว9าง และให/ผู/ซึ่งไ ด/รับแต9งตั้งอยู9ในตําแหน9งเท9ากับวาระที่
เหลืออยู9ของกรรมการซึ่งตนแทน

มาตรา ๒๒ ให/คณะกรรมการกิจการสัมพันธจัดให/มีการประ ชุมอย9างน/อยเดือนละ
หนึ่งครั้ง และให/นําความในมาตรา ๑๒ มาใช/บังคับกับการป ระชุมของคณะกรรมการกิจการสัมพันธ
โดยอนุโลม ในกรณีที่กรรมการกิจการสัมพันธไม9น/อยกว9าหนึ่งในสามร/ องขอ ให/คณะกรรมการ
กิจการสัมพันธจัดให/มีการประชุมภายในสิบวันนับแต9วันที่ได/รับคําร/องขอ

มาตรา ๒๓ ให/คณะกรรมการกิจการสัมพันธมีอํานาจหน/าที่ ดังต9อไปนี้
(๑) พิจารณาให/ความเห็นเกี่ยวกับการปรับปรุงประสิทธิภา พในการดําเนินงานของ
รัฐวิสาหกิจ ตลอดจนส9งเสริมและพัฒนาการแรงงานสัมพันธ (๒) หาทางปรองดองและระงับข/อขัดแย/งในรัฐวิสาหกิจนั้น
(๓) พิจารณ าปรับปรุงระเบียบข/อบังคับในการทํางาน อันจ ะเป3นประโยชนต9อ
นายจ/าง ลูกจ/าง และรัฐวิสาหกิจนั้น (๔) ปรึกษาหารือเพื่อแก/ป5ญหาตามคําร/องทุกขของลูกจ/า งหรือสหภาพแรงงาน
รวมถึงการร/องทุกขที่เกี่ยวกับการลงโทษทางวินัย (๕) ปรึกษาหารือเพื่อพิจารณาปรับปรุงสภาพการจ/าง

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๗ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๒๔ ให/นายจ/างอํานวยความสะดวกในการปฏิบัติหน/าที่ของกรร มการกิจการ
สัมพันธหรืองดเว/นการกระทําใด ๆ อันเป3นผลให/กรรมการ กิจการสัมพันธไม9สามารถทํางานตาม
อํานาจหน/าที่ต9อไปได/ นายจ/างจะเลิกจ/าง ลดค9าจ/าง หรือตัดค9าจ/าง กรรมการก ิจการสัมพันธได/ต9อเมื่อ
ได/รับอนุญาตจากศาลแรงงานก9อน เว/นแต9กรรมการกิจการสัมพันธผู/นั้นจะให /ความยินยอมเป3นหนังสือ
หรือเป3นการเลิกจ/างเพราะเหตุเกษียณอายุ หมวด ๓
ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างและวิธีระงับข/อพิพาทแรงงาน

มาตรา ๒๕ ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างให/มีระยะเวลาใช /บังคับตามที่นายจ/าง
และสหภาพแรงงานได/ตกลงกัน แต9จะตกลงกันให/มีผลใช/บังค ับเกินกว9าสามป4ไม9ได/ถ/ามิได/กําหนด
ระยะเวลาไว/ ให/ถือว9าข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างมีผล ใช/บังคับหนึ่งป4นับแต9วันที่นายจ/างและ
ลูกจ/างได/ตกลงกัน หรือนับแต9วันที่นายจ/างรับลูกจ/างเข/าทํางาน แล/วแต9กร ณี
ในกรณีที่ระยะเวลาที่กําหนดตามข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/ างสิ้นสุดลงถ/ามิได/มีการ
เจรจาตกลงกันใหม9 ให/ถือว9าข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างนั้นมีผลใช/บังค ับต9อไปอีกคราวละหนึ่งป4
การเรียกร/องให/มีการกําหนดข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/าง หรือการแก/ไขเพิ่มเติม
ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/าง นายจ/างหรือสหภาพแรงงานต/องยื่นข/อเรียก ร/องเป3นหนังสือให/อีกฝKาย
หนึ่งทราบ และให/ฝKายที่ยื่นข/อเรียกร/องส9งสําเนาข/อเรียกร/องให/นายทะเบ ียนทราบโดยมิชักช/า
ให/ฝKายยื่นข/อเรียกร/องระบุชื่อผู/ซึ่งมีอํานาจทําการแทนเป3นผู/แทนในการเ จรจาซึ่งต/อง
มีจํานวนไม9เกินเจ็ดคน ผู/แทนในการเจรจาฝKายนายจ/างต/องแต9งตั้งจากฝKายบริหารข องรัฐวิสาหกิจนั้น และ
ผู/แทนในการเจรจาฝKายสหภาพแรงงานต/องแต9งตั้งจากกรรมการหรือสมาชิกสหภา พแรงงานนั้น

มาตรา ๒๖ เมื่อได/รับข/อเรียกร/องแล/ว ให/ฝKายที่รับข/อเ รียกร/องแจ/งชื่อผู/แทนในการ
เจรจาจํานวนไม9เกินเจ็ดคนเป3นหนังสือให/ฝKายที่ยื่นข/ อเรียกร/องทราบโดยมิชักช/าและให/ทั้งสองฝKาย
เริ่มเจรจากันภายในห/าวันนับแต9วันที่ได/รับข/อเรียกร/อง นายจ/างหรือสหภาพแรงงานจะแต9งตั้งที่ปรึกษาเพื่อให/คําปร ึกษาแนะนําแก9ผู/แทน
ของตนก็ได/ แต9ต/องมีจํานวนฝKายละไม9เกินสองคน
มาตรา ๒๗ ถ/านายจ/างกับสหภาพแรงงานสามารถตกลงเกี่ยวกับข/อเรียกร /องได/แล/ว
ให/ทําข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างนั้นเป3นหนังสือลงล ายมือชื่อผู/แทนในการเจรจาของนายจ/าง
และสหภาพแรงงาน ซึ่งมีจํานวนไม9น/อยกว9ากึ่งหนึ่งของจําน วนผู/แทนฝKายตนและให/นายจ/างประกาศ
ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างโดยเปMดเผยไว/ ณ สถานที่ท ี่ลูกจ/างทํางานอยู9เป3นเวลาอย9างน/อย
สามสิบวัน โดยเริ่มประกาศภายในสามวันนับแต9วันที่ได/ตกลงกัน ให/นายจ/างนําข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างตามวรรคหนึ่ ง ไปจดทะเบียนต9อ
นายทะเบียนหรือผู/ซึ่งนายทะเบียนมอบหมายภายในสิบห/าวันนับแต9วันที่ได/ตกล งกัน

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๘ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๒๘ ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างที่เกี่ยวกับการเง ินที่อยู9นอกเหนือจากที่
กําหนดตามมาตรา ๑๓ (๒) นายจ/างจะต/องได/รับความเห็นชอบจา กคณะกรรมการและคณะรัฐมนตรี
ก9อนจึงจะดําเนินการได/
มาตรา ๒๙ ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างมีผลผูกพันนายจ/ างและลูกจ/างซึ่งเป3น
สมาชิกสหภาพแรงงาน ห/ามมิให/นายจ/างทําสัญญาจ/างแรงงานกับลูกจ/างซึ่งเป3น สมาชิกสหภาพแรงงานขัด
หรือแย/งกับข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/าง เว/นแต9สัญญาจ/างแรงงานนั้นจะเป 3นคุณแก9ลูกจ/างยิ่งกว9า

มาตรา ๓๐ ในกรณีที่ไม9มีการเจรจากันภายในกําหนดตามมาต รา ๒๖ หรือมีการ
เจรจากันแล/วแต9ตกลงกันไม9ได/ไม9ว9าด/วยเหตุใด ให/ถือ ว9าได/มีข/อพิพาทแรงงานเกิดขึ้น และให/ฝKายยื่น
ข/อเรียกร/องแจ/งเป3นหนังสือให/พนักงานประนอมข/อพิพาท แรงงานทราบภายในเจ็ดสิบสองชั่วโมง
นับแต9เวลาที่พ/นกําหนดหรือนับแต9เวลาที่ตกลงกันไม9ได/ แล/วแต9กรณี
มาตรา ๓๑ เมื่อพนักงานประนอมข/อพิพาทแรงงานได/รับแจ/ง ตามมาตรา ๓๐ แล/ว
ให/พนักงานประนอมข/อพิพาทแรงงานดําเนินการประนอมข/อพิ พาทภายในกําหนดสิบวันนับแต9วันที่
พนักงานประนอมข/อพิพาทแรงงานได/รับหนังสือแจ/ง
ถ/าได/มีการตกลงกันภายในระยะเวลาตามวรรคหนึ่ง ให/นํามา ตรา ๒๗ มาใช/บังคับ
โดยอนุโลม ในกรณี ที่ไม9อาจตกลงกันได/ภายในระยะเวลาตามวรรคหนึ่ง ให /ถือว9าข/อพิพาท
แรงงานนั้นเป3นข/อพิพาทแรงงานที่ตกลงกันไม9ได/ และให/ฝK ายที่แจ/งข/อเรียกร/องนําข/อพิพาทแรงงาน
ที่ตกลงกันไม9ได/ ส9งให/คณะกรรมการภายในสิบห/าวันนับแต9วันที่เป3นข/อพิพ าทแรงงานที่ตกลงกันไม9ได/
เมื่อคณะกรรมการได/รับข/อพิพาทแรงงานที่ตกลงกันไม9ได/ ใ ห/พิจารณาวินิจฉัยชี้ขาด
ภายในเก/าสิบวันนับแต9วันที่ได/รับข/อพิพาทแรงงานดังกล9าว ในกรณีที่คณะกรรมการเห็นสมควร คณะกรรมการจะแต9งตั้งบุคค ลหรือคณะบุคคล
เพื่อดําเนินการไกล9เกลี่ยข/อพิพาทแรงงานดังกล9าวก9อนมีการวินิจฉัยชี้ขาดก็ไ ด/

มาตรา ๓๒ คําวินิจฉัยชี้ขาดของคณะกรรมการให/เป3นที่ส ุด ฝKายยื่นข/อเรียกร/อง
และฝKายรับข/อเรียกร/องต/องปฏิบัติตาม แต9ถ/าเป3นคําว ินิจฉัยชี้ขาดที่เกี่ยวกับการเงินที่อยู9นอกเหนือ
กําหนดตามมาตรา ๑๓ (๒) จะมีผลใช/บังคับได/ต9อเมื่อได/ รับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีแล/ว
และให/คําวินิจฉัยชี้ขาดมีผลใช/บังคับได/เป3นเวลาหนึ่งป 4นับแต9วันที่ได/วินิจฉัยชี้ขาดหรือได/รับความ
เห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี แล/วแต9กรณี

มาตรา ๓๓ ไม9ว9ากรณีใดห/ามมิให/นายจ/างปMดงานหรือลูกจ/างนัดหยุดงาน
มาตรา ๓๔ เมื่อได/มีการยื่นข/อเรียกร/องตามมาตรา ๒๕ แล/ว ถ/าข/อเรียกร/องนั้น
ยังอยู9ในระหว9างการเจรจา การประนอม การไกล9เกลี่ย หรือการชี้ขาดข /อพิพาทแรงงานตามมาตรา ๒๖
มาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘ มาตรา ๒๙ มาตรา ๓๐ หรือมาตรา ๓๑ ห/ ามมิให/นายจ/างเลิกจ/าง หรือ

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๙ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

โยกย/ายหน/าที่การงานลูกจ/าง ผู/แทนลูกจ/าง กรรมการ หรื ออนุกรรมการซึ่งเกี่ยวข/องกับข/อเรียกร/อง
เว/นแต9บุคคลดังกล9าว
(๑) ทุจริตต9อหน/าที่หรือกระทําความผิดอาญาโดยเจตนาแก9นายจ/าง
(๒) จงใดทําให/นายจ/างได/รับความเสียหาย
(๓) ฝKาฝUนข/อบังคับเกี่ยวกับการทํางาน หรือระเบียบหรือคําส ั่งอันชอบด/วยกฎหมาย
ของนายจ/าง โดยนายจ/างได/ว9ากล9าวตักเตือนเป3นหนังสือ แล/วและยังไม9เกินหนึ่งป4นับแต9วันที่ลูกจ/าง
ได/รับทราบหนังสือเตือนนั้น ทั้งนี้ ข/อบังคับ ระเบียบ หรือคําสั่งนั้น ต/องมิได/ออกเพื่อขัดขวางมิให/
บุคคลดังกล9าวดําเนินการเกี่ยวกับข/อเรียกร/อง เว/นแต9กรณีที่ร/ายแรง นาย จ/างไม9จําต/องตักเตือน
(๔) ละทิ้งหน/าที่เป3นเวลาสามวันทํางานติดต9อกัน โดยไม9มีเหตุผลอันสมควร
ห/ามมิให/ลูกจ/าง ผู/แทนลูกจ/าง กรรมการ อนุกรรมการ หร ือสมาชิกสหภาพแรงงาน
ซึ่งเกี่ยวข/องกับข/อเรียกร/อง สนับสนุน หรือก9อเหตุการณนัดหยุดงาน

มาตรา ๓๕ ห/ามมิให/นายจ/าง
(๑) เลิกจ/างหรือกระทําการใด ๆ อันอาจเป3นผลให/ลูกจ/า งไม9สามารถทนทํางานอยู9
ต9อไปได/ เพราะเหตุที่ลูกจ/างได/ดําเนินการขอจัดตั้งสหภ าพแรงงาน สหพันธแรงงาน หรือเข/าเป3น
สมาชิก หรือกรรมการสหภาพแรงงาน กรรมการสหพันธแรงงาน ก รรมการกิจการสัมพันธ กรรมการ
แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ หรืออนุกรรมการ หรือดําเนินการฟ Xองร/อง เป3นพยาน หรือให/หลักฐานต9อ
พนักงานเจ/าหน/าที่ นายทะเบียนหรือคณะกรรมการ หรือต9อศาลแรงงาน (๒) ขัดขวางในการที่ลูกจ/างเป3นสมาชิก หรือให/ลูกจ/างอ อกจากการเป3นสมาชิกของ
สหภาพแรงงาน สหพันธแรงงาน กรรมการกิจการสัมพันธ หรื อให/ หรือตกลงจะให/เงินหรือทรัพยสิน
แก9ลูกจ/างหรือเจ/าหน/าที่ของสหภาพแรงงาน เพื่อมิให/สมั ครหรือรับสมัครลูกจ/างเป3นสมาชิก หรือ
เพื่อให/ออกจากการเป3นสมาชิกของสหภาพแรงงาน (๓) ขัดขวางการดําเนินการของสหภาพแรงงานหรือสหพันธแร งงาน หรือขัดขวาง
การใช/สิทธิของลูกจ/างในการเป3นสมาชิกสหภาพแรงงาน หรือ (๔) เข/าแทรกแซงการดําเนินการของสหภาพแรงงานหรือสหพัน ธแรงงานโดยมิชอบ
ด/วยกฎหมาย

มาตรา ๓๖ ห/ามมิให/ผู/ใด
(๑) บังคับหรือขู9เข็ญ ไม9ว9าโดยทางตรงหรือทางอ/อม ให/ ลูกจ/างต/องเป3นหรือห/าม
ไม9ให/เป3นสมาชิกสหภาพแรงงานหรือต/องออกจากการเป3นสมาชิกสหภาพแรงงานหร ือ
(๒) กระทําการใด ๆ อันอาจเป3นผลให/ฝKายนายจ/างฝKาฝUนมาตรา ๓๕
มาตรา ๓๗ ในระหว9างที่ข/อตกลงเกี่ยวกับสภาพการจ/างตามมาตร า ๒๕ วรรคหนึ่ง
หรือคําชี้ขาดตามมาตรา ๓๒ มีผลใช/บังคับ ห/ามมิให/นายจ /างเลิกจ/างหรือโยกย/ายหน/าที่การงานของ
กรรมการ อนุกรรมการ หรือสมาชิกสหภาพแรงงาน ซึ่งเกี่ยวข/ องกับข/อเรียกร/อง เว/นแต9มีการยุบเลิก
รัฐวิสาหกิจหรืองานส9วนหนึ่งส9วนใดของรัฐวิสาหกิจหรือบุคคลดังกล9าวได/กระ ทําการ ดังต9อไปนี้
(๑) ทุจริตต9อหน/าที่หรือกระทําความผิดอาญาโดยเจตนาแก9นายจ/าง
(๒) จงใจทําให/นายจ/างได/รับความเสียหาย

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๑๐ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

(๓) ฝKาฝUนข/อบังคับเกี่ยวกับการทํางาน หรือระเบียบหรือคําส ั่งอันชอบด/วยกฎหมาย
ของนายจ/างโดยนายจ/างได/ว9ากล9าวตักเตือนเป3นหนังสือแ ล/ว และยังไม9เกินหนึ่งป4นับแต9วันที่ลูกจ/าง
ได/รับทราบหนังสือเตือนนั้น ทั้งนี้ ข/อบังคับ ระเบียบ หรือคําสั่งนั้น ต/องมิได/ออกเพื่อขัดขวางมิให/
บุคคลดังกล9าวดําเนินการเกี่ยวกับข/อเรียกร/อง เว/นแต9กรณีที่ร/ายแรง นาย จ/างไม9จําต/องตักเตือน
(๔) ละทิ้งหน/าที่เป3นเวลาสามวันทํางานติดต9อกัน โดยไม9มีเหตุผลอันสมควร
(๕) กระทําการใด ๆ เป3นการยุยง สนับสนุน หรือชักชวนให /มีการฝKาฝUนข/อตกลง
เกี่ยวกับสภาพการจ/างหรือคําชี้ขาด

มาตรา ๓๘ ให/ผู/เสียหายเนื่องจากการฝKาฝUนมาตรา ๓๕ ห รือมาตรา ๓๗ มีสิทธิ
ยื่นคําร/องได/ภายในสามสิบวันนับแต9วันที่ได/รับความเส ียหายกล9าวหาผู/ฝKาฝUนต9อคณะกรรมการ เพื่อ
พิจารณาวินิจฉัยชี้ขาด ให/คณะกรรมการวินิจฉัยชี้ขาดและออกคําสั่งภายในหกสิบวันนับแ ต9วันที่ได/รับคําร/อง
และให/ฝKายนายจ/างและลูกจ/างปฏิบัติตามคําชี้ขาดนั้น ใน กรณีนี้ ให/คณะกรรมการมีอํานาจออกคําสั่ง
ให/นายจ/างรับลูกจ/างกลับเข/าทํางาน หรือให/จ9ายค9าเส ียหาย หรือให/ผู/ฝKาฝUนปฏิบัติหรือไม9ปฏิบัติ
อย9างหนึ่งอย9างใดตามที่เห็นสมควรได/

มาตรา ๓๙ ในกรณี ที่นายทะเบียนเห็นว9า กรรมการของสหภาพ แรงงานหรือ
สหพันธแรงงานผู/ใดดําเนินการผิดวัตถุประสงคของสหภาพแรงงาน หรือสหพันธแรงงาน แล/วแต9กรณี
และการดําเนินการนั้นเป3นภยันตรายต9อความสงบสุขของประ ชาชน หรือความมั่นคงของประเทศ
ให/ส9งเรื่องต9อคณะกรรมการเพื่อพิจารณาวินิจฉัยโดยมิชักช/า ให/คณะกรรมการวินิจฉัยและออกคําสั่งภายในเจ็ดวันนับแต 9วันที่ได/รับคําขอและ
ให/ผู/ฝKาฝUนปฏิบัติตามคําสั่งนั้น

หมวด ๔
สหภาพแรงงาน

ม า ต ร า ๔ ๐ ส ห ภ า พ แ รง งา น จ ะมี ขึ้ น ได/ ก็ แ ต9 โด ย อ า ศั ย อํ า น า จ ต า ม บ ท แ ห9 ง
พระราชบัญญัตินี้
สหภาพแรงงานต/องมีวัตถุประสงค เพื่อ
(๑) ส9งเสริมความสัมพันธอันดีระหว9างลูกจ/างกับนายจ/าง และระหว9างลูก จ/างด/วยกัน
(๒) พิจารณาช9วยเหลือสมาชิกตามคําร/องทุกข
(๓) แสวงหาและคุ/มครองผลประโยชนเกี่ยวกับสภาพการจ/างของลูกจ/าง
(๔) ดําเนินการและให/ความร9วมมือเพื่อให/เกิดประสิทธิภา พ และรักษาผลประโยชน
ของรัฐวิสาหกิจ
ให/รัฐวิสาหกิจแต9ละแห9งมีสหภาพแรงงานได/เพียงสหภาพแรงงานเดียว

มาตรา ๔๑ บุคคลดังต9อไปนี้ มีสิทธิรวมตัวกันจัดตั้งสหภาพแรงงานได/
(๑) เป3นลูกจ/างในรัฐวิสาหกิจเดียวกันที่มิใช9ฝKายบริหาร

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๑๑ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

(๒) บรรลุนิติภาวะแล/ว และ
(๓) มีสัญชาติไทย
มาตรา ๔๒ สหภาพแรงงานจะตั้งขึ้นได/ต/องมีสมาชิกไม9น/อยกว 9าร/อยละยี่สิบห/าของ
ลูกจ/างทั้งหมด แต9ไม9รวมถึงลูกจ/างซึ่งทํางานอันมีลักษณะเป3นครั้งค ราว เป3นการจร เป3นไปตามฤดูกาล
หรือเป3นงานตามโครงการ ต/องมีข/อบังคับและต/องจดทะเบี ยนต9อนายทะเบียน และเมื่อได/จด
ทะเบียนแล/ว ให/สหภาพแรงงานเป3นนิติบุคคล
มาตรา ๔๓ การขอจดทะเบียนสหภาพแรงงาน ให/ลูกจ/างมีสิท ธิจัดตั้งสหภาพ
แรงงานจํานวนไม9น/อยกว9าสิบคน เป3นผู/เริ่มก9อการ ยื่นคํ าขอเป3นหนังสือต9อนายทะเบียน พร/อมด/วย
ร9างข/อบังคับของสหภาพแรงงานอย9างน/อยสามฉบับ บัญชีรา ยชื่อและลายมือชื่อของผู/แสดงความ
จํานงเข/าเป3นสมาชิกสหภาพแรงงานไม9น/อยกว9าร/อยละสิบข องลูกจ/างทั้งหมด แต9ไม9รวมถึงลูกจ/างซึ่ง
ทํางานอันมีลักษณะเป3นครั้งคราว เป3นการจร เป3นไปตามฤดูกาล หรือเป3นงาน ตามโครงการ
คําขอและบัญชีรายชื่อให/เป3นไปตามแบบที่อธิบดีกรมสวัสดิกา รและคุ/มครองแรงงาน
กําหนด ลูกจ/างคนหนึ่งจะเป3นสมาชิกสหภาพแรงงานได/เพียงแห9งเดียว
เมื่อนายทะเบียนรับคําขอจดทะเบียนสหภาพแรงงานแล/ว ให/น ายทะเบียนปMดประกาศ
โดยเปMดเผย ณ สถานที่ทํางานของลูกจ/าง เพื่อให/ลูกจ/างทั้งหมดทราบ
มาตรา ๔๔ ข/อบังคับของสหภาพแรงงาน ต/องมีข/อความ ดังต9อไปนี้
(๑) ชื่อ ซึ่งต/องมีคําว9า “สหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจ” กํากับไว/หน/าชื่อนั้นด /วย
(๒) วัตถุประสงค
(๓) ที่ตั้งสํานักงาน
(๔) วิธีรับสมาชิกและการขาดจากสมาชิกภาพ
(๕) อัตราเงินค9าสมัครและค9าบํารุงและวิธีการชําระเงิน
(๖) ข/อกําหนดเกี่ยวกับสิทธิและหน/าที่ของสมาชิก
(๗ ) ข/ อกําห น ด เกี่ย วกั บ ค ณ ะก รรม การ ได/ แก9 จํ าน วน ก รรม ก า ร ก ารเลื อก ตั้ ง
กรรมการ วาระของการเป3นกรรมการ การพ/นจากตําแหน9งของก รรมการ และการประชุมของ
คณะกรรมการ
(๘) ข/อกําหนดเกี่ยวกับการประชุมใหญ9
(๙) ข/อกําหนดเกี่ยวกับการบริหารสหภาพแรงงาน
(๑๐) ข/อกําหนดเกี่ยวกับการใช/จ9าย การเก็บรักษาเงินแล ะทรัพยสินอื่น ตลอดจน
การทําบัญชีและการตรวจบัญชี ข/อบังคับตามวรรคหนึ่ง ต/องมีสาระที่สามารถเอื้ออํานวยให /การดําเนินงานของ
สห ภ าพแรงงาน เป3น ไปโดยเกิดความเป3 นธรรม และรักษ าประโยช น ของสมาชิกและลูกจ/างใน
รัฐวิสาหกิจ และต/องไม9มีสาระเป3นการกีดกันการเข/าเป3 นสมาชิกหรือต/องขาดจากสมาชิกภาพโดย
ไม9มีเหตุอันควร

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๑๒ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

มาตรา ๔๕ เมื่อนายทะเบียนได/รับคําขอจดทะเบียนสหภาพแรงงา นในรัฐวิสาหกิจใด
และตรวจสอบแล/วเห็นว9า วัตถุประสงคถูกต/องตามขอบเขตข องมาตรา ๔๐ และไม9ขัดต9อความสงบ
เรียบร/อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ผู/ยื่นคําขอมีคุณ สมบัติถูกต/องตามมาตรา ๔๑ คําขอ
ดังกล9าว มีข/อความตลอดจนเอกสารหลักฐานครบถ/วนถูกต/อง ตามมาตรา ๔๓ และข/อบังคับถูกต/อง
ตามมาตรา ๔๔ มีรายชื่อและลายมือชื่อผู/แสดงความจํานงเข/าเป 3นสมาชิกสหภาพแรงงานเป3นจํานวน
ไม9น/อยกว9าร/อยละยี่สิบห/าของลูกจ/างทั้งหมด แต9ไม9รวมถึงล ูกจ/างซึ่งทํางานอันมีลักษณะเป3นครั้งคราว
เป3นการจร เป3นไปตามฤดูกาล หรือเป3นงานตามโครงการ และ ยังไม9มีการจดทะเบียนสหภาพแรงงาน
ขึ้นในรัฐวิสาหกิจนั้น ให/นายทะเบียนรับจดทะเบียนและออก ใบสําคัญแสดงการจดทะเบียนสหภาพ
แรงงาน ให/แก9สหภาพแรงงานนั้น คําขอจดทะเบียนรายใด มีข/อความตลอดจนเอกสารหลักฐานไม9 ครบถ/วนถูกต/อง
อย9างใดอย9างหนึ่ง หรือมีผู/แสดงความจํานงเข/าเป3นสมาชิ กสหภาพแรงงานไม9ถึงร/อยละยี่สิบห/าของ
ลูกจ/างทั้งหมดตามวรรคหนึ่ง ให/ผู/ยื่นคําขอจดทะเบียนรายดังก ล9าวดําเนินการแก/ไขเพิ่มเติมให/ถูกต/อง
ครบถ/วนภายในกําหนดเวลาหนึ่งป4นับแต9วันที่นายทะเบียนมี หนังสือแจ/งให/ทราบ ถ/าผู/ยื่นคําขอจด
ทะเบียนไม9ดําเนินการดังกล9าวให/แล/วเสร็จภายในกําหนด เวลานั้น ให/ถือว9าคําขอจดทะเบียนสหภาพ
แรงงานรายดังกล9าวเป3นอันตกไป
มาตรา ๔๖ ในกรณีที่มีผู/ยื่นคําขอจดทะเบียนสหภาพแรงงานใ นรัฐวิสาหกิจใดเกิน
หนึ่งราย ถ/าปรากฏว9าคําขอจดทะเบียนรายใดมีข/อความและเ อกสารหลักฐานครบถ/วนถูกต/อง
ตลอดจนได/แจ/งจํานวนผู/แสดงความจํานงเข/าเป3นสมาชิกสหภาพแ รงงานถึงร/อยละยี่สิบห/าของลูกจ/าง
ทั้งหมดตามมาตรา ๔๕ เป3นลําดับแรก ให/นายทะเบียนรับจดทะเบีย นสหภาพแรงงานนั้น แต9ถ/ามีคําขอ
ที่มีลักษณะครบถ/วนดังกล9าวเกินหนึ่งราย ให/นายทะเบียนด ําเนินการให/ผู/ยื่นคําขอจดทะเบียนแต9ละราย
มาร9วมพิจารณาทําความตกลงเพื่อรวมเป3นคําขอเดียวกัน ถ/าไ ม9สามารถตกลงกันได/ ให/รับจดทะเบียน
สหภาพแรงงานที่มีจํานวนผู/แสดงความจํานงเข/าเป3นสมาชิกมากท ี่สุด ถ/ายังปรากฏว9ามีคําขอจดทะเบียน
สหภาพแรงงาน โดยมีจํานวนรายชื่อผู/แสดงความจํานงเข/าเ ป3นสมาชิกมากที่สุดเท9ากันเกินหนึ่งราย
ให/นายทะเบียนดําเนินการจับสลากโดยเปMดเผยระหว9างผู/ยื่นคําข อดังกล9าวและรับจดทะเบียนสหภาพ
แรงงานรายที่จับสลากได/

มาตรา ๔๗ ผู/ยื่นคําขอจดทะเบียนมีสิทธิอุทธรณคําสั่งไม9รั บจดทะเบียนต9อรัฐมนตรี
โดยทําเป3นหนังสือยื่นต9อรัฐมนตรีภายในสามสิบวันนับแต9วันที่ได/รับแจ/งคําสั่ง ดังกล9าว
ให/รัฐมนตรีวินิจฉัยอุทธรณ และแจ/งให/ผู/อุทธรณทราบภ ายในสามสิบวันนับแต9วันที่
ได/รับหนังสืออุทธรณ คําวินิจฉัยอุทธรณของรัฐมนตรีให/เป3นที่สุด
มาตรา ๔๘ เมื่อได/จดทะเบียนแล/ว ให/นายทะเบียนประกาศการจดท ะเบียนสหภาพ
แรงงานในราชกิจจานุเบกษา

มาตรา ๔๙ ให/ผู/เริ่มก9อการจัดตั้งสหภาพแรงงานจัดให/ มีการประชุมใหญ9สามัญ
ครั้งแรกภายในหนึ่งร/อยยี่สิบวันนับแต9วันที่จดทะเบียน เ พื่อเลือกตั้งคณะกรรมการสหภาพแรงงาน

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา – ๑๓ –
สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา

สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะก รรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา

และมอบหมายการทั้งปวงให/แก9คณะกรรมการสหภาพแรงงานเลือก ตั้งผู/สอบบัญชี และอนุมัติร9าง
ข/อบังคับที่ได/ยื่นต9อนายทะเบียนตามมาตรา ๔๕
เมื่อ ที ่ป ร ะ ชุม ให ญ 9ได/เลือ ก ตั้ง ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ส ห ภ า พ แ ร ง ง า น แ ล ะ อ นุมัติร9า ง
ข/อบังคับแล/ว ให/นําสําเนาข/อบังคับและรายชื่อ ที่อยู9 อาชีพ หรือ วิชาชีพของกรรมการสหภาพแรงงาน
ไปจดทะเบียนภายในสิบสี่วันนับแต9วันที่ที่ประชุมใหญ9ลงมติ

มาตรา ๕๐ การแก/ไขเพิ่มเติมข/อ